പശ്ചിമ ബംഗാളിൽ 80-കളിൽ വളർന്ന സുനിത രാമഗൗഡയ്ക്ക് തൻ്റെ ദാദിയുടെ (മുത്തശ്ശിയുടെ) ഓർമക്കായി എന്തെങ്കിലും സൂക്ഷിക്കാൻ സുനിത അതിയായി ആഗ്രഹിച്ചു. ദാദി പണ്ട് പഴയ വസ്ത്രങ്ങളോ തുണിക്കഷണങ്ങളോ ചേർത്ത് പാവകൾ ഉണ്ടാക്കുമായിരുന്നു, അത് സുനിത ദിവസം മുഴുവൻ സ്നേഹത്തോടെ കൂടെ കൊണ്ടുനടക്കുമായിരുന്നു.
പഴയ വസ്ത്രങ്ങൾ അപ്സൈക്കിൾ ചെയ്ത് ഫാബ്രിക് പാവകളെ നിർമിക്കുന്ന ‘ദ ഗുഡ് ഗിഫ്റ്റ്സ്’ എന്ന തൻ്റെ സ്റ്റാർട്ടപ്പിന്റെ തുടക്കം ഈ ഓർമകളിൽ നിന്നാണെന്ന് സുനിത പറയുന്നു.
“നമ്മുടെ മുത്തശ്ശിമാർ പഴയ വസ്ത്രങ്ങൾ കൊണ്ട് പാവകളെ ഉണ്ടാക്കുമായിരുന്നു, എന്നാൽ പ്ലാസ്റ്റിക് വന്നതോടെ ആളുകൾ ഈ രീതി നിർത്തി. റാഗ് പാവകൾ നിർമ്മിക്കാനുള്ള ഈ പഴയ ആശയം ഞങ്ങൾ സ്വീകരിച്ചു, അതിന് ഒരു സമകാലിക രൂപം നൽകി,” സുനിതയുടെ ഭർത്താവ് സുഹാസ് രാമഗൗഡ പറയുന്നു.
“വസ്ത്രങ്ങൾ മാറാവുന്ന തരത്തിലാണ് ഞങ്ങൾ പാവകളെ രൂപകല്പന ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. ഈ വസ്ത്രങ്ങൾ വളരെ വിശദമായതും കുട്ടിക്ക് യഥാർത്ഥ അനുഭവം നൽകുന്നതുമാണ്. വ്യത്യസ്ത സ്കിൻ ടോണുകളും മുഖഭാവങ്ങളും കൊണ്ട്, കുട്ടികൾ പാവകളെ നോക്കുകയും അവരുടെ അജ്ജ-അജ്ജി (മുത്തശ്ശി, മുത്തശ്ശി), അമ്മ (മാതാവ്) എന്നിങ്ങനെയുള്ള വസ്ത്രങ്ങൾ ധരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു,” അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു.
ഈ പാവകൾ കുട്ടികൾക്ക് മാത്രമല്ല, സമൂഹത്തിനും നല്ലതാണ്, കൂടാതെ ആദിവാസി സ്ത്രീ കരകൗശല തൊഴിലാളികൾക്ക് തൊഴിലവസരം നൽകുന്നു. സ്റ്റാർട്ടപ്പിലൂടെ സുനിതയും സുഹാസും ചേർന്ന് തമിഴ്നാട്ടിലെ നീലഗിരിയിലെ ആദിവാസി വിഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള 230 സ്ത്രീകളെ ശാക്തീകരിച്ചു. ദ ഗുഡ് ഗിഫ്റ്റ്സ് 8,000 കിലോഗ്രാം തുണിത്തരങ്ങൾ മാലിന്യമായി തള്ളുന്നതിൽ തടഞ്ഞു എന്നതാണ് കൗതുകകരം.
വിവാഹശേഷം, സുഹാസും സുനിതയും ബെംഗളൂരുവിൽ സ്ഥിരതാമസമാക്കുകയും, 15 വർഷത്തോളം കോർപ്പറേറ്റ് മേഖലയിൽ ജോലി ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.
“എന്നാൽ ഞങ്ങളുടെ ജീവിതത്തിൽ എന്തോ കുറവ് അനുഭവപെട്ടു. ഞങ്ങൾ സംതൃപ്തരായിരുന്നില്ല, ഞങ്ങൾ ചെയ്യുന്ന ജോലിയിൽ ഒരു ലക്ഷ്യവും. കണ്ടെത്താനായില്ല. അങ്ങനെ ഞാനും സുനിതയും ഒരു ഗ്രാമീണ മേഖലയിലേക്ക് മാറാൻ തീരുമാനിച്ചു. ഞങ്ങൾ നഗരജീവിതത്തിൻ്റെ തിരക്കുകൾ മതിയാക്കി, ഞങ്ങളെ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നതെന്താണെന്ന് കണ്ടെത്താൻ ഞങ്ങൾ ആഗ്രഹിച്ചു, ”അദ്ദേഹം പറയുന്നു.
2017-ൽ, പ്രകൃതിയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട സ്ഥലത്ത് ജീവിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം കൊണ്ട് ദമ്പതികൾ മനോഹരമായ നീലഗിരി മലനിരകളിലേക്ക് താമസം മാറി. “ഞങ്ങൾ സ്വന്തം കൈകൊണ്ട് മണ്ണ് ഉപയോഗിച്ച് ഞങ്ങളുടെ വീട് നിർമ്മിച്ചു, സ്വന്തമായി ഭക്ഷണം വളർത്താൻ തുടങ്ങി, പർവത അരുവികളിൽ നിന്ന് വെള്ളം ശേഖരിക്കാനും വൈദ്യുതിക്കായി സൗരോർജ്ജം വിനിയോഗിക്കാനും തുടങ്ങി,” അദ്ദേഹം പങ്കിടുന്നു.
ദമ്പതികൾ സുസ്ഥിരവും ചുരുങ്ങിയതുമായ ജീവിതശൈലിയിലേക്ക് മാറിയപ്പോൾ, അതേ ജീവിതശൈലി ഗ്രാമീണ സമൂഹങ്ങൾക്ക് ഒരു പോരാട്ടമാണെന്ന് അവർ ശ്രദ്ധിക്കുകയും ചെയ്തു. “ഞങ്ങൾ ഒരേ ചുറ്റുപാടിലാണ് ജീവിച്ചിരുന്നതെങ്കിലും, ഞങ്ങളുടെ സമ്പാദ്യം കാരണം ഞങ്ങളുടെ ജീവിതം വളരെ വ്യത്യസ്തവും സുസ്ഥിരവുമായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇവിടെ താമസിക്കുന്ന ആദിവാസികൾക്ക് ഉപജീവനമാർഗം ദൈനംദിന വെല്ലുവിളിയായിരുന്നു,” സുഹാസ് പറയുന്നു.
“തേയില പറിക്കലല്ലാതെ ഗ്രാമീണ സ്ത്രീകൾക്ക് മറ്റ് പതിവ് ജോലികളൊന്നും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. എല്ലാ ദിവസവും രാവിലെ, അവർ തങ്ങളുടെ വീടുകളും കുട്ടികളെയും വിട്ട് മറ്റ് ഗ്രാമങ്ങളിൽ ജോലിക്ക് ചെല്ലും, ”അവർ കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു. അപ്പോഴാണ് അയൽവാസികളായ സമൂഹത്തിന് വേണ്ടി എന്തെങ്കിലും ചെയ്യാൻ ദമ്പതികൾ തീരുമാനിച്ചത്.
ഏകദേശം അഞ്ച് വർഷം മുമ്പ് 2019-ൽ ഇരുവരും ചേർന്ന് ഇന്ത്യൻ യാർഡ്സ് ഫൗണ്ടേഷൻ സ്ഥാപിച്ചു, കരകൗശലത്തിലൂടെ നീലഗിരിയിലെ ആദിവാസി സമൂഹങ്ങളുടെ സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക നില മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള ഒരു സാമൂഹിക സംരംഭം ആയിരുന്നു അത്.
കരകൗശല നിർമ്മാണത്തിലേക്ക് താൻ എപ്പോഴും ചായ്വ് കാണിക്കുന്നത് എങ്ങനെയെന്ന് സുനിത വിശദീകരിക്കുന്നു. “ഞാൻ ജോലി ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോൾ പോലും, എംബ്രോയിഡറി ചെയ്യാനും ക്രോച്ചെറ്റ് ചെയ്യാനും ഞാൻ എപ്പോഴും സമയം കണ്ടെത്തി. വിവിധ കരകൗശല വസ്തുക്കളെ കുറിച്ച് ഞാൻ ഒരുപാട് ഗവേഷണം ചെയ്യുകയും അവ എങ്ങനെ നിർമ്മിക്കാമെന്ന് YouTube-ൽ നിന്ന് പഠിക്കുകയും ചെയ്യും. ഇത് സ്ത്രീകളെയും കരകൗശല നിർമ്മാണത്തെയും ഒരുമിച്ചുകൂട്ടാനും അതിനുചുറ്റും ഒരു പരിഹാരം ഉണ്ടാക്കാൻ കഴിയുമോ എന്ന് നോക്കാനുമുള്ള ആശയം എനിക്ക് നൽകി, ”അവർ പറയുന്നു.
പാച്ച് വർക്ക്, പുതപ്പുകൾ, ഗൃഹാലങ്കാര ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ എന്നിവയിൽ തുടങ്ങി, ദമ്പതികൾ ആദിവാസി സ്ത്രീകളെ ഇതിനായി ട്രെയിൻ ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി.
“ഉന്നത നൈപുണ്യത്തിലൂടെയും ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെയും, ഫാക്ടറിയിലെ തൊഴിലാളികൾ മാത്രമല്ല, സ്ത്രീകളെ സംരംഭകരാകാൻ സഹായിക്കാൻ ഞങ്ങൾ ശ്രമിച്ചു. എന്നാൽ, അവരെ പരിശീലിപ്പിച്ചാൽ മാത്രം പോരാ. ഉപജീവന പ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിന് ഞങ്ങൾക്ക് വിപണി ബന്ധവും പിന്തുണയും ആവശ്യമായിരുന്നു, ”സുഹാസ് പങ്കിടുന്നു.
ഈ ആവശ്യം 2023-ൻ്റെ തുടക്കത്തിൽ ദ ഗുഡ് ഗിഫ്റ്റിൻ്റെ രൂപീകരണത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. ഇന്ത്യൻ യാർഡ്സ് ഫൗണ്ടേഷൻ്റെ മാർക്കറ്റിംഗ് വിഭാഗമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഈ സ്റ്റാർട്ടപ്പ് ആദിവാസി സ്ത്രീകളുടെ സാമ്പത്തിക ശാക്തീകരണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു.
“ഉൽപ്പന്നം വിപണിയിലെത്തിക്കാൻ ഞങ്ങൾ ഒരു വെബ്സൈറ്റ് സൃഷ്ടിച്ചു. എല്ലാം സുഗമമായി നടക്കുന്നു, പക്ഷേ ഞങ്ങൾ ഇപ്പോഴും ഞങ്ങളുടെ ഹീറോ ഉൽപ്പന്നത്തിൽ എത്തിയിട്ടില്ല. അതിനാൽ, ഞങ്ങൾ ഒന്നിലധികം ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ പരീക്ഷിച്ചു, ഒടുവിൽ ഫാബ്രിക് പാവകളിലും കളിപ്പാട്ടങ്ങളിലും എത്തിച്ചേർന്നു,” സുനിത പറയുന്നു.
“പ്ലാസ്റ്റിക്കിൽ നിന്ന് അകന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു വിഭാഗം വളരുന്നുണ്ട്, പരിസ്ഥിതിക്ക് മാത്രമല്ല നമ്മുടെ ആരോഗ്യത്തിനും അപകടകരമായതിനാൽ കുട്ടികൾ പ്ലാസ്റ്റിക് കളിപ്പാട്ടങ്ങളുമായി കളിക്കുന്നത് മാതാപിതാക്കൾ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നില്ല,” അവർ കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു.
സുസ്ഥിരത ബ്രാൻഡിൻ്റെ ലേബലായി നിലനിർത്തിക്കൊണ്ട്, അപ്സൈക്കിൾഡ് ടെക്സ്റ്റൈൽ മാലിന്യങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് ഫാബ്രിക് പാവകളെ കൈകൊണ്ട് നിർമ്മിക്കാൻ ദമ്പതികൾ പരിശ്രമിച്ചു. “പുതിയ അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ വാങ്ങുന്നതിനുപകരം, കഴിയുന്നത്ര സുസ്ഥിരമായിരിക്കാൻ ഞങ്ങൾ ആഗ്രഹിച്ചു. വസ്ത്രനിർമ്മാണശാലകളിൽ, ഉൽപ്പാദനത്തിനു ശേഷമുള്ള മാലിന്യങ്ങൾ ധാരാളം ഉണ്ട്, എല്ലാ വസ്തുക്കളും ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നില്ല. അതിനാൽ, ഫാക്ടറികളിൽ നിന്ന് ബെഡ്ഷീറ്റുകളിൽ നിന്നും തലയണകളിൽ നിന്നും അധിക വസ്തുക്കളിൽ നിന്നും തെറ്റായ പ്രിൻ്റുകളുള്ള തുണിത്തരങ്ങളിൽ നിന്നും ഞങ്ങൾ ഓഫ്-കട്ട് വീണ്ടെടുക്കുന്നു, ”സുനിത പറയുന്നു.
“പ്ലാസ്റ്റിക് ബാർബി പാവകൾ ഒരു പ്രത്യേക സൗന്ദര്യ നിലവാരം സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുണ്ട്, ഉദാഹരണത്തിന് ഒരു പ്രത്യേക രൂപം, മൂക്ക്, ചില നിറങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ചിത്രം. ഇത് കുട്ടികളുടെ മനസ്സിൽ തെറ്റായ ധാരണകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. ഈ സങ്കല്പം മാറ്റാനും ഞങ്ങൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ഞങ്ങൾ ബോഡി പോസിറ്റിവിറ്റി, വിവിധ നിറങ്ങൾ, ചർമ്മം എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. എല്ലാത്തിനുമുപരി, ഈ പാവകളിലൂടെയാണ് കുട്ടികൾ സൗന്ദര്യ നിലവാരത്തെക്കുറിച്ച് പഠിക്കുന്നത്, ”അവർ കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു.
ഒരു വർഷത്തിനുള്ളിൽ, ദമ്പതികൾക്ക് B2B-യുടെ പ്രവർത്തനം വിപുലീകരിക്കാനും ചെന്നൈ, ബംഗളുരു, ഗോവ, ഊട്ടി, കൂനർ എന്നിവിടങ്ങളിലെ 60 ഓഫ്ലൈൻ സ്റ്റോറുകളിൽ സാന്നിധ്യമറിയിക്കാനും കഴിഞ്ഞു.
എല്ലാ മാസവും അവർ 3000 തുണി പാവകൾ വിൽക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ സാമ്പത്തിക വർഷം 75 ലക്ഷം രൂപയായിരുന്നു ഇവരുടെ വരുമാനം.
“ഈ ജോലിയിലൂടെ പുതിയ വൈദഗ്ധ്യം നൽകാനും ആദിവാസി സ്ത്രീകൾക്ക് സാമ്പത്തിക ആനുകൂല്യങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കാനും സാധിച്ചതിൽ ഞങ്ങൾക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്. സ്ത്രീകൾ അതിൽ നിന്ന് പണം സമ്പാദിക്കാൻ തുടങ്ങുമ്പോൾ മാത്രമേ സൈക്കിൾ പൂർത്തിയാകൂ, ഒരു ഹോബിയായി കരകൗശലവിദ്യ പരിശീലിക്കരുത്, ”അവർ പറയുന്നു.
“ഇന്ന്, നമ്മുടെ മിക്ക സ്ത്രീകളും അവരുടെ പ്രതിമാസ വരുമാനം 2,000 രൂപയിൽ നിന്ന് 8-10,000 രൂപയായി ഉയർത്തി. വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ഞങ്ങൾ നീലഗിരിയിലേക്ക് താമസം മാറിയപ്പോൾ, ഈ മാറ്റം കൊണ്ടുവരുമെന്ന് ഞങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നില്ല. അതിനേക്കാൾ സംതൃപ്തി തരുന്ന മറ്റൊന്നില്ല- സുനിത പറയുന്നു.