ലോകത്ത് ഏറ്റവുമധികം സ്റ്റാർട്ടപ്പുകൾ തുടങ്ങുന്ന രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് ഇന്ത്യ. സ്റ്റാർട്ടപ്പ് ഇന്ത്യ പ്രോഗ്രാം പ്രകാരം, 2020 വരെ ഏകദേശം 27,000 സ്റ്റാർട്ടപ്പുകൾ പ്രോഗ്രാമിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തു. എന്നാൽ ഒരു IBM പഠനം പ്രകാരം ഏകദേശം 80-90% സ്റ്റാർട്ടപ്പുകളും പരാജയപ്പെടുന്നു എന്ന് കാണിക്കുന്നു. അനുയോജ്യമായ ബിസിനസ് മോഡലുകളുടെ അഭാവം, മോശം പദ്ധതി, വ്യത്യസ്തമായ ആശയങ്ങളില്ലായ്‌മ ഇതെല്ലാം സ്റ്റാർട്ടപ്പ് പരാജയപ്പെടുന്നതിന്റെ ചില കാരണങ്ങളാണ്.

ഇന്ത്യയിലെ ചില സ്റ്റാർട്ടപ്പുകൾ 5 വർഷത്തിനുള്ളിൽ തന്നെ എങ്ങനെയാണ് പരാജയപ്പെട്ടത് എന്ന് കണ്ടുപിടിച്ചതിന്റെ വിവരങ്ങൾ നോക്കാം.

1. കോങ്ക്സിയോ (Cogxio)

ഉപയോക്താക്കൾക്ക് താത്പര്യമുള്ള ആളുകളെ കണ്ടെത്താനും പിന്നീട് നേരിൽ കാണാനും ചാറ്റ് ചെയ്യാനും അനുവദിക്കുന്ന ഒരു ഓൺലൈൻ ഡേറ്റിംഗ് പ്ലാറ്റ്ഫോം.

പരാജയത്തിന്റെ കാരണം:
അന്ന് ഓൺലൈൻ ഡേറ്റിംഗ് ഇന്ത്യയിൽ പരിചിതമല്ലാത്ത ഒരു ആശയമായിരുന്നു. ഉൽപ്പന്നം വിപണിയുടെ ആവശ്യങ്ങൾക്ക് അനുയോജ്യമായില്ല. വിപണനത്തിനുള്ള ഫണ്ടുകൾ കുറവായിരുന്നതിനാൽ വളർച്ച സാധ്യമാകാതെ വരികയും ആൻഡ്രോയിഡ് ആപ്പ് ആയി എത്താൻ ഒരുപാട് സമയം എടുക്കുകയും ചെയ്തു.

2. ജസ്റ്റ് ബൈ ലീവ് (Just Buy Live)

ലളിതമായ സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിച്ച് ഉപഭോക്താക്കൾക്ക് ബ്രാൻഡുകൾ ലഭ്യമാക്കുന്നതിനുള്ള B2B ഇ-കോമേഴ്സ് പ്ലാറ്റ്ഫോമായിരുന്നു. മികച്ച നിക്ഷേപങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടും, അവർ 9 മാസത്തിനുള്ളിൽ പ്രവർത്തനം നിർത്തി.

പരാജയത്തിന്റെ കാരണം:
പാരമ്പര്യ B2B സപ്ലൈ മോഡൽ ക്രെഡിറ്റിൽ ആണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഡിമോണിറ്റൈസേഷന്റെ ആഘാതം മൂലം പല ഉപഭോക്താക്കളും വായ്പ തിരിച്ചടച്ചില്ല. കാര്യക്ഷമമായ ബിസിനസ് മോഡലിന്റെ അഭാവം മൂലം ധനസംബന്ധമായ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ അനുഭവപ്പെട്ടു.

3. ടാസ്‌ക്‌ബോബ് (Taskbob)

ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഉയർന്ന നിലവാരമുള്ള താമസസൗകര്യവും സേവനങ്ങളും ഉടനടി നൽകുകയും സാങ്കേതികവിദ്യകളുടെ കാര്യക്ഷമത വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

പരാജയത്തിന്റെ കാരണം:
ഓർഡറുകളിൽ ചെറിയ ഫീസുകൾ വെച്ചുപുലർത്തിയതുകൊണ്ട് ലാഭമാർജിനുകൾ കുറഞ്ഞു.
സേവനങ്ങളുടെ നിലവാരം കുറവായിരുന്നതിനാൽ ഉപഭോക്താക്കളുടെ തൃപ്തി കുറഞ്ഞു. അത് ഓർഡറുകളുടെ ആവർത്തനത്തെ ബാധിച്ചു.

4. പെപ്പർടാപ്പ് (PepperTap)

ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഓൺലൈൻ ഗ്രോസറി ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ കുറഞ്ഞ വിലയ്ക്ക് ലഭ്യമാക്കുന്ന പ്ലാറ്റ്ഫോമായിരുന്നു.

പരാജയത്തിന്റെ കാരണം:
ഉപഭോക്താക്കളെ നേടുന്നതിനായി വലിയ വിപണന ചെലവുകൾ മുടക്കി. സപ്ലൈ ചെയിനിൽ പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടായി, നിരവധി ഓർഡറുകൾ നിരസിക്കാൻ ഇടയായി.

5. സിബ്‌പേയ് (ZebPay)

ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ബിറ്റ്‌കോയിൻ പോലുള്ള ക്രിപ്റ്റോകറൻസികൾ വാങ്ങാനും വിൽക്കാനും സഹായിക്കുന്ന പ്ലാറ്റ്ഫോമായിരുന്നു.

പരാജയത്തിന്റെ കാരണം:
2018-ൽ RBI യുടെ നിയന്ത്രണം മൂലം ബാങ്കുകൾ ക്രിപ്റ്റോകറൻസിയുമായി ബന്ധമുള്ള ഇടപാടുകൾ നടത്തുന്നത് തടഞ്ഞു.

6. കാർഡ്‌ബാക്ക് (CardBack)

ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ക്രെഡിറ്റ്, ഡെബിറ്റ് കാർഡുകളിലെ ഓഫറുകളും പ്രോത്സാഹനങ്ങളും ആക്സസ് ചെയ്യാൻ സഹായിക്കുന്ന ഒരു പ്ലാറ്റ്‌ഫോം ആയിരുന്നു.

പരാജയത്തിന്റെ കാരണം:
ഇന്ത്യൻ വിപണിയുടെ ആദ്യകാലങ്ങളിൽ പലരും ക്രെഡിറ്റ് കാർഡുകൾ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ല.

സ്റ്റാർട്ടപ്പുകളുടെ പരാജയത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണങ്ങൾ വ്യവസായത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അറിവിന്റെ കുറവും ധനസംബന്ധമായ പോരായ്മകളുമാണ്. ഇത്തരം പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നതിന് മുൻപായി ഒരു തയ്യാറെടുപ്പ് ആവശ്യമാണ്. ഇന്ത്യയിലെ നിരവധി സ്റ്റാർട്ടപ്പ് പ്രോഗ്രാമുകൾ സംരംഭകർക്ക് പഠിക്കാനും സഹായിക്കാനും പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു. ഇത് ദീർഘകാല ബിസിനസ് വളർച്ചയ്ക്ക് സഹായകമാകുന്നു.